Reklamlarda “Ne Söylediğiniz" Kadar “Ne Söylemediğiniz” de Hukuki Sorumluluk Doğurur!

Ticaret Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini yürüten Reklam Kurulu’nun (“Kurul”) 17 Nisan 2025 tarihinde gerçekleşen 356 sayılı toplantısında, Kurul, çok sayıda ticari reklam ve ticari uygulama hakkında inceleme gerçekleştirdi. Kurul, mevzuatı ihlal ettiğini değerlendirdiği ticari reklam ve ticari uygulamalar hakkında çeşitli idari yaptırımlar uyguladı. Kurul tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmelerde, tüketicinin doğruluk ve dürüstlük kuralı çerçevesinde yeterli bilgilendirmeye ulaşabiliyor olması mevzuata uygunluk değerlendirmesinde ele alınan temel kurallardan biri oldu.

Bu yazımızda, aynı ihlal gerekçesine sahip, farklı mecralarda yayınlanan iki ayrı ticari reklama ilişkin Kurul kararlarını tüketicinin korunması perspektifinden inceliyor olacağız.

1. Otomotiv Firmasına 863.580 TL’lik Ceza

Mecra: Intagram & firmaya ait websitesi 

Kampanya İçeriği: “…1.000.000 TL’ye % 0 faizli kredi fırsatı ile hemen sahip olun. Milyonda bir gelen bu fırsatı kaçırmayın!”  “…1.000.000 TL’ye Varan Kredi Avantajı”

İhlal Gerekçesi: Eksik ve çelişkili bilgilendirme

Neden Yaptırım Uygulandı ve Hangi Ceza Verildi? 

• Kampanya içeriğinde %0 faiz ifadesine yer verilmesine rağmen kredinin tüketiciye olan toplam maliyetini yüzdesel olarak gösteren aylık ve yıllık maliyet oranlarına ana vaatte yer verilmedi.

• Kampanya yalnızca ticari müşterilere yönelikti ancak bu istisna ana mesajla birlikte tüketiciye duyurulmadı. 

  
  

Kurul, söz konusu eksik ve çelişkili bilgilendirmelerin, tüketicileri yanılttığını değerlendirdi ve reklamların doğruluk ve dürüstlük ilkesine aykırılık teşkil ettiğine karar verdi. İlgili otomotiv firması, anılan reklamların durdurulması cezasına ek olarak, 863.580 TL tutarında idari para cezasına tabi tutuldu. 

2. Eksik Bilgi İçeren Afişe 86.358 TL’lik Ceza

Mecra: Afiş (AVM içerisinde)

Kampanya İçeriği: “3.000 ₺ üzeri alışverişe valiz hediye” ibaresinin yanında üç farklı boyutta valiz görseli

İhlal Gerekçesi: Eksik bilgilendirme

Neden Yaptırım Uygulandı ve Hangi Ceza Verildi? 

• Kampanya kapsamında hediye edileceği vadedilen küçük boy valizin 3.400 TL, orta boy valizin 3.500 TL ve büyük boy valizin 4.000 TL üzerindeki alışverişlerde geçerli olduğu bilgisine tanıtımlarda yer verilmedi.

  
  

Kurul, söz konusu eksik bilgilendirmelerin, tüketicileri yanılttığını değerlendirdi ve reklamların doğruluk ve dürüstlük ilkesine aykırılık teşkil ettiğine karar verdi. İlgili firma, anılan reklamların durdurulması cezasına ek olarak, 86.358 TL tutarında idari para cezasına tabi tutuldu. 

EYAS Perspektifinden Sonuç:

Ticari reklamın dikkat çekiciliği, yaratıcılığı, akılda kalıcığı ve uyarıcılığı elbette önemli. Fakat daha önemlisi, reklamın mevzuatta yer alan kurallara uygunluğu ve tüketiciyi her zaman doğru ve dürüst bilgilendiriyor olmasıdır. Unutulmamalıdır ki reklam mevzuatının koruduğu özne birincil öncelikle tüketicidir. 

Bu sebeple reklam içerikleri ve kampanya duyurularında her zaman,

• Kampanya koşulları açıkça belirtilmelidir,

• Açık ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır,

• Belirsiz ve yanıltıcı ifadelere yer verilmemelidir. 

Ayrıca, genel kuralların yanında, reklamın türü ve içeriğine göre mevzuatta özel hükümler olduğu unutulmamalı; hukuki denetimden geçmeyen içerikler tüketiciye sunulmamalıdır.